Đột quỵ - biến chứng nguy hiểm của cao huyết áp

BTV
Th 4 28/06/2023

Một trong những biến chứng nguy hiểm từ bệnh cao huyết áp chính là đột quỵ. Nếu không kịp thời đưa bệnh nhân đến các cơ sở y tế để cứu chữa thì có thể dẫn đến liệt toàn thân hoặc nặng nhất là tử vong. Do đó, đừng chủ quan với bệnh cao huyết áp.

Thống kê của Bệnh viện Nhân Dân 115 cho thấy, cứ 10 người bị đột quỵ thì có đến 08 trường hợp biến chứng từ bệnh cao huyết áp. Điều này cho thấy, cao huyết áp là thủ phạm hàng đầu gây nên các tai biến về não bộ, tổn thương trầm trọng các cơ quan đích trong cơ thể, thậm chí mất mạng sớm vì bệnh nếu không kịp thời chữa trị.

Đột quỵ là biến chứng nguy hiểm của bệnh cao huyết áp

Đột quỵ là gì?

Đột quỵ (tai biến mạch máu não) là tình trạng não bộ bị tổn thương nghiêm trọng, xảy ra khi dòng máu cung cấp cho não bị gián đoạn hoặc có một mạch máu trong não bị vỡ. Khi đó, lượng oxy và dinh dưỡng nuôi các tế bào não bị giảm đáng kể. Trong vòng vài phút, các tế bào não bắt đầu chết dần và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.

Các loại đột quỵ chính: 

  • Đột quỵ do thiếu máu cục bộ

Gây ra bởi tắc nghẽn động mạch, chiếm khoảng 85% trường hợp đột quỵ. Tuy nhiên, bệnh có thể phòng tránh hiệu quả nếu thực hiện tốt các biện pháp dự phòng.

  • Đột quỵ do huyết khối

Tắc nghẽn do hình thành các cục máu đông hoặc do mảng bám tích tụ trong động mạch ở cổ hoặc não.

  • Đột quỵ do tắc mạch

Các cục máu đông hình thành ở đâu đó trong cơ thể, thường gặp nhất là tim. Sau đó, di chuyển đến não gây tắc nghẽn.

  • Đột quỵ do xuất huyết

Loại đột quỵ này gây ra bởi vết nứt trên bề mặt não hoặc động mạch não gây xuất huyết mà nguyên nhân có thể là do phình mạch, hệ thống mạch máu não bị dị dạng. Đột quỵ do xuất huyết chiếm khoảng 15% số ca đột quỵ.

  • Thiếu máu não thoáng qua (TIA)

Thường gọi là đột quỵ nhỏ bởi là những giai đoạn ngắn có triệu chứng của đột quỵ, kéo dài khoảng vài phút.

Đột quỵ

Cao huyết áp gây đột quỵ?

Cao huyết áp là sự tăng áp lực thường xuyên của dòng máu lên trên thành mạch khiến cho thành mạch bị dãn dần ra và xuất hiện những tổn thương nhất định.

Theo thống kê hơn 80% các ca tai biến mạch máu não có nguyên do do cao huyết áp. Bên cạnh đó, khi áp lực dòng máu đột ngột tăng cao có thể làm cho mạch máu bị vỡ ra gây vỡ mạch máu não. Nếu những tổn thương nhỏ, hệ thống tiểu cầu và các sợi fibrin sẽ đến để vá lại vết thương và hình thành các cục máu đông, với những người huyết áp cao có rối loạn mỡ máu, thừa cholesterol sẽ làm cho thành mạch bị dày lên, làm chít hẹp lòng mạch, cản trở lưu thông dòng máu đến nuôi dưỡng tế bào não gây ra đột quỵ.

Nguyên nhân đột quỵ tử vong hàng đầu là do bệnh cao huyết áp

Cao huyết áp là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu thế giới, mỗi năm cướp đi sinh mạng trên 7 triệu người.

Tại Việt Nam, số người chết vì tim mạch chiếm tới 33% tổng số người tử vong với 200.000 ca mỗi năm, trong đó phần lớn là bệnh nhân cao huyết áp.

GS Đỗ Doãn Lợi, nguyên Viện trưởng Viện Tim mạch quốc gia cho biết, chỉ tính riêng nhồi máu cơ tim (biến chứng phổ biến nhất của cao huyết áp) đã có từ 104 – 150.000 người chết mỗi năm.

Trong nhiều thập kỷ qua, tỉ lệ mắc bệnh cao huyết áp tại nước ta tăng không ngừng. GS Nguyễn Lân Việt, Chủ tịch Hội tim mạch Việt Nam cho biết, nếu như năm 1970 chỉ có khoảng 2% người lớn bị cao huyết áp thì những năm 1990 tăng lên 11% và năm 2008 tiếp tục tăng lên 25,1%.

Gần đây nhất, một nghiên cứu tại cộng đồng do Viện Tim mạch Việt Nam tiến hành điều tra dịch tễ học tăng huyết áp tại 8 tỉnh đại diện cho các vùng miền trên toàn quốc cho thấy tỉ lệ cao huyết áp đã lên tới 47,3% ở những người trên 25 tuổi, tương đương gần 21 triệu bệnh nhân. Tức là cứ 2 người trưởng thành có 1 người bị tăng huyết áp. Theo GS Lân Việt, đây là con số báo động đỏ.

Trong số những người mắc cao huyết áp thì tỉ lệ ở nam giới cao hơn (47%), trong khi nữ giới là 42%. Căn bệnh này hiện nay không chỉ là bệnh của người cao tuổi mà rất nhiều người trẻ 20 – 30 tuổi đã bị cao huyết áp.

Cao huyết áp ngoài gây đột quỵ còn gây suy thận, nhồi máu cơ tim, suy tim, rối loạn cholesterone, xơ vữa động mạch...

GS Đỗ Doãn Lợi cho biết, động mạch chủ có kích thước trung bình khoảng 3,5cm nhưng hàng ngày Viện tim mạch tiếp nhận nhiều bệnh nhân giãn to như xăm với kích thước 4-5cm, thậm chí 7cm do cao huyết áp không được điều trị.

Từ những phân tích trên cho thấy, bệnh nhân cao huyết áp do quá trình không phát hiện sớm, đồng thời không được điều trị cụ thể dẫn đến đến các biến chứng nặng nề, trong đó đột quỵ chiếm tỷ lệ cao, gây nên nhiều trường hợp tử vong sớm ở người bệnh.

Nguyên nhân gây tử vong ở người đột quỵ là bệnh cao huyết áp

Làm gì để kiểm soát tốt huyết áp – tránh đột quỵ?

Các nhà khoa học cho biết việc quan trọng nhất trong chữa trị cao huyết áp là đạt được trị số huyết áp mục tiêu, tức đạt đạt trị số huyết áp dưới 140/90mmHg. Theo khuyến cáo, nếu người bệnh hạ huyết áp được 5mmHg thì sẽ giảm được 10% nguy cơ đột quỵ. Do đó, để phòng ngừa đột quỵ ở bệnh nhân cao huyết áp, trước hết, cần kiểm soát huyết áp ổn định ở ngưỡng cho phép và hạn chế các yếu tố nguy cơ hình thành cục máu đông.

Có nhiều cách để phòng chống bệnh cao huyết áp nhưng nhìn chung lại cần phải thực hiện các biện pháp có lợi cho sức khỏe như:

  • Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, cần bổ sung nhiều rau xanh và trái cây mỗi ngày. Không nên ăn nhiều chất béo cũng như để cơ thể ở tình trạng thừa cân, béo phì.
  • Hạn chế ăn muối, tối đa 5g muối/ngày (khoảng 1 thìa cà phê)
  • Nên vận động cơ thể mỗi ngày.
  • Loại bỏ rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích có hại cho sức khỏe
  • Liên tục theo dõi huyết áp tại nhà để kiểm soát được chỉ số huyết áp của bản thân bằng máy đo huyết áp.
  • Có thể sử dụng thuốc hạ áp theo chỉ định của bác sỹ.
  • Đi kiểm tra định kỳ để phòng các biến chứng của tăng huyết áp cũng như tác dụng phụ của các loại thuốc hạ áp gây ra.

Một chế độ ăn uống lành mạnh đề phòng biến chứng đột quỵ do bệnh cao huyết áp

Nhìn chung, có rất nhiều nguyên nhân khiến bản thân người bệnh rơi vào trạng thái nguy hiểm, hôn mê, thậm chí thiệt mạng do tai biến mạch máu não. Tuy nhiên, bệnh cao huyết áp vẫn chiếm tới 80% các trường hợp đột quỵ mà người bệnh có thể dễ dàng phòng tránh bằng các chuẩn mực lối sống lành mạnh trên. Do đó, người bệnh nên cố gắng thay đổi cách sinh hoạt và làm việc mỗi ngày để hạn chế biến chứng từ bệnh cao huyết áp.

Thêm vào đó, đo – kiểm soát chỉ số huyết áp bằng máy đo huyết áp Yuwell là cách đơn giản cũng như hữu hiệu bạn cần làm mỗi ngày.

Yuwell, We love life.