Cảnh báo: Sự nguy hiểm của cholesterol cao

BTV
Th 6 30/06/2023

Cứ mỗi 1 mmol/L cao hơn mức giới hạn cholesterol liên kết với 35% nguy cơ tử vong tăng lên do bệnh tim. Sự nguy hiểm này cảnh báo mức độ chủ quan do bệnh tật của rất nhiều người. Do đó, việc ngăn ngừa cholesterol cao rất quan trọng và là cần thiết.

Theo một nghiên cứu từ Viện dinh dưỡng Quốc gia, cứ 10 người Việt Nam thì có 03 người ở trong tình trạng cholesterol cao. Trong đó, tỉ lệ người dân thành thị còn cao hơn, ở mức 44,3%. Phần lớn người bệnh này tập trung ở nam giới. Nhóm phổ biến nhất gặp phải trình trạng này là người cao tuổi, khoảng 63.1%.

Cảnh báo nguy hiểm từ việc cholesterol tăng cao

Cholesterol là gì?

Cholesterol là một chất béo được gọi là lipid (mỡ) và rất quan trọng cho hoạt động bình thường của cơ thể.

Cholesterol là yếu tố không thể thiếu trong hoạt động của tế bào thần kinh con người. Cholesterol có chức năng sản xuất một số loại hormone giúp cơ thể khỏe mạnh và hoạt động bình thường.

Cholesterol đến từ hai nguồn.

  • Nguồn thứ nhất là từ gan, tại đây tạo ra tất cả lượng cholesterol bạn cần.
  • Phần còn lại đến từ các thực phẩm có nguồn gốc từ động vật, ví dụ như thịt đỏ, thịt gia cầm và các sản phẩm từ sữa nguyên béo… tất cả đều chứa cholesterol. Trong đó 75% Cholesterol có trong máu được sản xuất từ cơ thể còn lại là từ thức ăn.

Giá trị bình thường của Cholesterol trong xét nghiệm máu là < 5.2 mmol/l.

Cholesterol là gì?

Nguyên nhân Cholesterol cao

  • Do di truyền (tăng cholesterol máu thuần túy hoặc tăng cholesterol máu gia đình).
  • Thói quen sống thiếu khoa học: Ăn uống kém lành mạnh, lười vận động.
  • Tuổi tác và giới tính: Tuổi càng cao, nguy cơ bị cholesterol càng lớn. Bên cạnh đó, nam giới dễ bị cholesterol cao hơn nữ giới.
  • Do ảnh hưởng từ một số bệnh lý như tiểu đường, cao huyết áp, bệnh thận, suy giáp, thừa cân béo phì…

Cholesterol cao nguy hiểm đến đâu?

Cholesterol tăng cao nếu không được điều trị kịp thời có thể sẽ dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm sau đây:

  • Xơ vữa động mạch: Tăng cholesterol máu nếu không kiểm soát được sẽ gây ra xơ vữa động mạch. Các mảng bám tích tụ trong thành động mạch (được tạo bởi cholesterol, chất béo và canxi) khiến động mạch bị cứng hẹp, cản trở quá trình lưu thông của máu và oxy.
  • Đau tim: Thừa cholesterol sẽ hình thành các mảng bám trong thành động mạch, cản trở lưu thông oxy và máu, dẫn đến các cơ đau tim và đột quỵ. Khi đau tim, các mảng bám vỡ ra, hình thành các cục máu đông. Những cục máu đông này ngăn không cho động mạch nhận máu và oxy, khiến các cơ tim bắt đầu chết.
  • Đau thắt ngực: Đau thắt ngực được cho là kết quả của tình trạng có quá nhiều cholesterol xấu gây cản trở lưu thông máu trong các động mạch.
  • Huyết áp cao: Trong khi cholesterol tốt có thể giúp ổn định huyết áp bình thường thì việc cholesterol xấu tăng cao có thể khiến huyết áp tăng cao.
  • Đột quỵ: Cholesterol xấu tăng cao làm động mạch tới não bị tắc nghẽn, cản trở máu và oxy lưu thông. Nếu không nhận đủ oxy và máu, các tế bào não bắt đầu chết và gây đột quỵ.
  • Sỏi mật: Cholesterol cao là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến bệnh sỏi mật (chiếm khoảng 80% tổng số ca sỏi mật). Đồng thời, nó còn là thủ phạm gây ra các triệu chứng như đầy trướng, chậm tiêu; đau tức hạ sườn phải…
  • Bệnh động mạch ngoại biên: Những người có chỉ số cholesterol cao có nhiều nguy cơ mắc bệnh động mạch ngoại biên (tên gọi chung của các bệnh liên quan đến hệ động mạch nằm cách xa tim, đặc biệt là chân). Không những vậy, động mạch ngoại biên còn có thể dẫn đến các bệnh lý về tim mạch.

Cholesterol cao

Cách phòng ngừa cholesterol cao

Mức giới hạn bình thường của cholesterol trong máu là 5.2 mmol/L. Cứ mỗi 1 mmol/L cao hơn mức này liên kết với 35% nguy cơ tử vong tăng lên do bệnh tim và 25% nguy cơ đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Mặc dù vậy, thực tế thì mức cholesterol cao không có biểu hiện rõ rệt nên nhiều người rất khó nhận biết. Chỉ đến khi có biến chứng tim mạch hay đi xét nghiệm máu mới phát hiện ra.

Tuy nhiên, dù đã ở trong tình trạng cholesterol cao hay bạn muốn phòng tránh nó ngay từ bây giờ, không bao giờ là quá muộn để thực hiện. Dưới đây là những lời khuyên giúp bạn giảm được cholesterol trong máu:

  • Hạn chế ăn thực phẩm có chứa cholesterol cao như lòng đỏ trứng, thịt đỏ, sữa, gan, bơ, nội tạng động vật…
  • Tăng cường bổ sung các loại thịt trắng; các loại cá giàu chất béo omega 3 và omega 6 (những chất này có tác dụng cân bằng hàm lượng cholesterol trong máu).
  • Hạn chế sử dụng thực phẩm giàu chất béo bão hòa như thịt mỡ, phomai, bơ…
  • Ăn nhiều rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, trái cây… Để cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho cơ thể (đặc biệt là vitamin và khoáng chất).
  • Tránh xa chất kích thích như thuốc lá, rượu bia…
  • Tập thể dục mỗi ngày, duy trì cân nặng ở mức hợp lý.
  • Những bệnh nhân bị tiểu đường, cao huyết áp… cần kiểm soát bệnh chặt chẽ. Thường xuyên theo dõi các chỉ số đường huyết, chỉ số huyết áp, chỉ số cholesterol.

Ăn nhiều rau xanh để giảm cholesterol trong máu

Cũng giống như các bệnh huyết áp cao, tiểu đường thì cholesterol cao cũng diễn biến âm thầm và không có triệu chứng. Do đó, mọi người hãy chủ động kiểm soát sức khỏe bản thân bằng cách tăng cường ăn uống phải khoa học, tăng cường vận động và sống lành mạnh. Bên cạnh đó, khám sức khỏe định kỳ 02 năm/lần là điều tiên quyết để phát hiện sớm và kịp thời xử lý khi bệnh tật xảy ra.